Lessen uit een jaar online opleiding aan de Securitas Academy

En toen kwam 13 maart 2020, de dag dat de eerste harde lockdown werd afgekondigd. “We hebben toen meteen alle opleidingen moeten annuleren, maar zijn ook meteen aan de slag gegaan om de wettelijke instapopleidingen – ‘blok 1’, zoals wij die noemen – te digitaliseren. Omwille van corona mochten we afwijken van wat in de wet stond en hebben we de instapopleiding volledig in een e-learning gegoten. Drie dagen lang maakten we in samenwerking met een productiehuis filmpjes met erkende instructeurs. Drie weken na de start van de lockdown zijn we gestart met de eerste online opleidingen.”

De filmpjes werden gebundeld op een online platform, telkens met één of twee kennisvragen. Op dat platform kwam ook een forum voor vragen en antwoorden. Instructeurs boden ook online of telefonisch ondersteuning waar nodig. De verplichte vervolgopleiding – ‘blok 2’ – werd deels via Teams en deels fysiek voor de vakken waar het wettelijk verplicht was om fysiek te laten doorgaan. De opleidingen security skills, soft skills, en safety zijn sinds dan eigenlijk zo goed als volledig opgeschort.

“Wat meteen opviel, was dat niet iedereen klaar was om online les te volgen. Zeker oudere cursisten hebben het er vaker moeilijk mee”, verduidelijkt Christophe Van Eesbeek de hindernissen die hij een jaar geleden tegenkwam.

“Bovendien”, vervolgt hij, “was Selor niet klaar om online examens af te nemen, en zij gaven aan dat de eerstkomende zes maanden niet te kunnen doen. Daardoor konden cursisten sowieso niet starten als bewakingsagent. Wij kregen dan zelf van Binnenlandse Zaken de toestemming om examens af te nemen. Dat deden we één-op-één via videocall.”

Of cursisten het even goed deden tijdens het verplichte afstandsonderwijs als voorheen? Het antwoord is dubbel, klinkt het. “In de eerste sessies zagen we dat de slaagpercentages niet zo hoog lagen als voor de lockdown. Dat kwam omdat we geen voorbereidende coaching gaven voor het examen, iets wat we voordien wel deden. Toen we dat opnieuw invoerden, via Teams, kwamen de slaagpercentages terug op hetzelfde niveau”, zegt Christophe Van Eesbeek.

“Maar als vandaag de vraag is of iemand vandaag even goed is opgeleid als voor corona, dan is het antwoord ‘neen’. Neem EHBO: voor de lockdown iemand tijdens het examen een reanimatie uitoefenen op een oefenpop, terwijl die vandaag alleen moet uitleggen hoe die dat doet. Ook al kan die dat perfect, dat is niet hetzelfde als het effectief doen van die handelingen. Dus een cursist die een even hoge score haalt vandaag als een andere die in 2019 zijn examen aflegde: ik twijfel of de kwaliteit dezelfde is…”

Christophe Van Eesbeek wijst er wél meteen op dat op langere termijn dat uitgewist wordt: vanuit de FOD Waso is al beslist dat de verplichte vervolgopleidingen honderd procent op de praktijk moeten gericht zijn. Zo is het probleem binnenkort van de baan.

“De plannen die er voor de pandemie al waren omtrent hybride lesgeven, zijn door deze ervaring bijgestuurd”, geeft Christophe Van Eesbeek nog mee. Aan de ene kant is dat omwille van erg praktische redenen: niet iedereen heeft een laptop, de administratieve opvolging voor de kilometervergoeding is complex, en er is nood aan duidelijkheid over bijvoorbeeld het loon dat uitbetaald wordt wanneer iemand een opleiding in e-learning volgt – hoeveel werkuren is die daarmee bezig? Daarnaast is het ook wachten op wat de overheid mogelijk maakt.

“Maar als we alleen naar het pedagogische zouden kijken”, klinkt het, “dan denk ik dat eendagsopleidingen terug fysiek zouden doorgaan, omwille van het praktische luik dat er altijd wel is, terwijl meerdaagse deels online en deels in het leslokaal kunnen plaatsvinden. Ik geloof ook dat we medewerkers de keuze moeten laten. Voor de verplichte bijscholing voor bewakingsagenten, bijvoorbeeld, schrijven we iedereen nu in voor de opleiding via Teams, al geven we ze wel allemaal de mogelijkheid om in de plaats daarvan een fysieke opleiding te volgen. We doen nu zo’n twintig van die sessies per maand, en daarvan zijn er twee, in elke landstaal één, die in het leslokaal doorgaan.”

Een belangrijk voordeel van een mix, aldus nog Christophe Van Eesbeek, is dat je het beste van twee werelden kan combineren. Er is het gemak van het afstandsonderwijs, in combinatie met de interactie en het sociale van een opleiding ter plaatse. “We merken bijvoorbeeld schroom om vragen te stellen tijdens een online opleiding. Wat we nu doen, is cursisten zeggen dat ze hun vraag mogen stellen, maar die ook kunnen bijhouden tot de volgende fysieke sessie. Tegelijk merken we dat anderen daar vlotter in zijn, en bijvoorbeeld elkaar helpen op het online forum op ons platform. Dat is niet dezelfde interactie als aan het koffieapparaat, maar er is wél een samenhorigheidsgevoel. Een hybride systeem is de toekomst.”

•  Zorg voor extra begeleiding voor instructeurs, ook als die zeer goed zijn in klassiek lesgeven.
• Houd rekening met het doelpubliek: niet iedereen weet hoe zich aan te melden op een platform, niet iedereen heeft een laptop.
• Laat medewerkers ook kiezen: volgen ze de opleiding liefst online, op eigen tempo, of komen ze liefst naar de klas.
• Maak met medewerkers en sociale partners duidelijke afspraken over hoe opleidingstijd vergoed wordt.